Σελίδες

Τετάρτη 29 Αυγούστου 2018

22. Διαδοχές συμφώνων στο Σαμιακό Ιδίωμα – Πίνακας 4 Διμελή συμπλέγματα του φθόγγου [δ-]

22.  Διαδοχές συμφώνων στο Σαμιακό Ιδίωμα – Πίνακας 4  Διμελή συμπλέγματα του φθόγγου [δ-]

Οι διαδοχές συμφώνων στο ΣαμΙ είναι πολύ περισσότερες από εκείνες της Κοινής Νεοελληνικής (ΚΝ). Σχεδόν κάθε συμφωνικός φθόγγος του ΣαμΙ μπορεί να ακολουθηθεί από οποιονδήποτε άλλον συμφωνικό φθόγγο, αφού με την παράλειψη πολλών άτονων [i] και πολλών άτονων [u] «έρχονται σε επαφή» τα σύμφωνα των διαδοχικών συλλαβών. Για την παρουσίαση των διμελών συμφωνικών συμπλεγμάτων συντάσσονται 27 πίνακες, ένας για κάθε σύμφωνο ως πρώτο μέλος του συμπλέγματος. Στην πρώτη στήλη κάθε πίνακα δίνεται ο διεθνής συμβολισμός του συμπλέγματος. Στη δεύτερη στήλη δίνονται οι περιπτώσεις συμβολισμού στη γραφή του ΣαμΙ. Στην τρίτη στήλη δίνονται παραδείγματα λέξεων ή φράσεων όπου απαντά το συγκεκριμένο σύμπλεγμα.

Πίνακες διμελών συμφωνικών συμπλεγμάτων του Σαμιακού Ιδιώματος

Πίνακας 4  Διμελή συμπλέγματα του φθόγγου [δ-]
Διεθνής συμβο­λισμός
Συμβολισμός στο ΣαμΙ
Παραδείγματα λέξεων ή φράσεων
v]
δ’ β
Στου b’γάδ’ βάλ’του (στο πηγάδι βάλε το)
[δγ]
δ’ γ
του παραγάδ’ γούπα έπχιαση (το παραγάδι γόπα έπιασε)
j]
δγι, δ’ γι
αδγειάζου (αδειάζω), σ’μάδ’ γιια σφηdόνα (σημάδι για σφεντόνα)
[δδ]
δ’ δ
Στου σκουτάδ’ δέ βλέπ’ς τίπουτα (Στο σκοτάδι δεν βλέπεις τίποτε)
z]
δ’ζ, δ’ ζ
ρουιδ’ζμένους (ροδισμένος) | (τριμελές σύμπλεγμα: [δzm])
[δθ]
δ’ θ
του σκιιάδ’ θα του βάλου στου κρημαστάρ’ (το σκιάδι θα το βάλω στην κρεμάστρα)
k]
δ’κ, δ’ κ
λαδ’κό (λαδικό), άδ’κου (άδικο), φουρνάδ’κου (φουρνάδικο), στου b’γάδ κατούρ’ση (στο πηγάδι κατούρησε)
c]
δ’κι, δ’ κι
άδ’κιια (άδικη), φύλλου ραδ’κιιού (φύλλο ραδικιού)
l]
δ’λ, δ’ λ
Χ’στόδ’λους (Χριστόδουλος)
ʎ]
δ’λι, δ’ λι
δ’λιειά (δουλειά)
m]
δ’μ, δ’ μ
Δ’μήτρης (Δημήτρης)
n]
δ’ν, δ’ ν
έδ’να (έδινα), παλιιουκούδ’νου (παλιοκούδουνο)
ɲ]
δνι, δ’ νι
Αριάδνι
ŋ]
p]
δ’ π
ούλου του λάδ’ π’λιήθ’κιη (όλο το λάδι πουλήθηκε), | (τριμελές σύμπλεγμα: [δpʎ]),
μη παραγάδ’ ψαρεύου (με παραγάδι ψαρεύω) | (τριμελές σύμπλεγμα: [δps])
[δr]
δρ, δ’ ρ
δρουσά (δροσιά)
[δs]
δ’σ, δ’ σ
δ’σάκι’ (δισάκι), του βόιδ’ σας (το βόδι σας)
[δt]
δ’τ, δ’ τ
άδ’τα (άδυτα), του λάδ’ τ’ (το λάδι του)
[δf]
δ’ φ
του b’γάδ’ φαίνητη βαθύ (το πηγάδι φαίνεται βαθύ)
[δχ]
δ’ χ
του σκιιάδ’ χάθ’κιη (το σκιάδι χάθηκε)
[δç]
δ’ χι
π’λάει λάδ’ χιύμα (πουλάει λάδι χύμα)
g]
δ’ g
του βόιδ’ gρέμ’ση του dοίχου (το βόδι γκρέμισε τον τοίχο) | (τριμελές σύμπλεγμα: [δgr])
ɟ]
δ’ gι
του βόιδ’ Gιιώσου του λέμη (το βόδι Γκιώσο το λέμε)
[δb]
δ’ b
του σκιιάδ’ bαλώθ’κιη (το σκιάδι μπαλώθηκε)
[δd]
δ’ d
του βράδ’ dύθ’κα ηπίσημα (το βράδυ ντύθηκα επίσημα)
ʦ]
δ’ τσ
έβγαλη του λάδ’ τς πηδγιούνης (έβγαλε το λάδι των παιδιών) | (τριμελές σύμπλεγμα: [δτσp])
ʣ]
δ’ τζ
πήγιη ούλου του βράδ’ τζάbα (πήγε όλο το βράδυ τζάμπα)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Εφόσον υπάρχουν τύποι του ΣαμΙ στους οποίους ο φθόγγος [δ] είναι ληκτικός, δυνητικά μπορούν να ακουστούν συμπλέγματα με οποιονδήποτε άλλον συμφωνικό φθόγγο που είναι αρκτικός. Τέτοιοι τύποι είναι π.χ. οι τύποι: b’γάδ’, παραγάδ’, σ’μάδ’, σκουτάδ’, σκιιάδ’, λάδ’, βόιδ’, σκιιάδ’, βράδ’, που χρησιμοποιούνται στα παραδείγματα.


Παρασκευή 29 Ιουνίου 2018

21. Διαδοχές συμφώνων στο Σαμιακό Ιδίωμα – Πίνακας 3 Διμελή συμπλέγματα του φθόγγου [j-]

21.  Διαδοχές συμφώνων στο Σαμιακό Ιδίωμα – Πίνακας 3  Διμελή συμπλέγματα του φθόγγου [j-]


Οι διαδοχές συμφώνων στο ΣαμΙ είναι πολύ περισσότερες από εκείνες της Κοινής Νεοελληνικής (ΚΝ). Σχεδόν κάθε συμφωνικός φθόγγος του ΣαμΙ μπορεί να ακολουθηθεί από οποιονδήποτε άλλον συμφωνικό φθόγγο, αφού με την παράλειψη πολλών άτονων [i] και πολλών άτονων [u] «έρχονται σε επαφή» τα σύμφωνα των διαδοχικών συλλαβών. Για την παρουσίαση των διμελών συμφωνικών συμπλεγμάτων συντάσσονται 27 πίνακες, ένας για κάθε σύμφωνο ως πρώτο μέλος του συμπλέγματος. Στην πρώτη στήλη κάθε πίνακα δίνεται ο διεθνής συμβολισμός του συμπλέγματος. Στη δεύτερη στήλη δίνονται οι περιπτώσεις συμβολισμού στη γραφή του ΣαμΙ. Στην τρίτη στήλη δίνονται παραδείγματα λέξεων ή φράσεων όπου απαντά το συγκεκριμένο σύμπλεγμα.

Πίνακες διμελών συμφωνικών συμπλεγμάτων του Σαμιακού Ιδιώματος

Πίνακας 3  Διμελή συμπλέγματα του φθόγγου [j-]
Διεθνής συμβο­λισμός
Συμβολισμός στο ΣαμΙ
Παραδείγματα λέξεων ή φράσεων
[jv]
γι’ β
λιίγιβρηθήκανη (λίγοι βρέθηκαν)
[jγ]
γι’ γ
γι’γανdώθ’κιη (γιγαντώθηκε)
[jj]
γι’ γι
κιυνιήγιγιια χόbι (κυνήγι για χόμπι)
[jδ]
γι’δ
παλιιόγι’δα (παλιόγιδα)
[jz]
γι’ζ
λιυγι’ζμένους (λυγισμένος)
[jθ]
γι’ θ
λιίγιθάλασσα (λίγη θάλασσα)
[jk]
γι’κ, γι’ κ
πνιίγικα (πνίγηκα)
[jc]
γι’κι, γι’ κι
πνιίγικιης (πνίγηκες)
[jl]
γιλ, γι’λ
λιίγιλάσπ’ (λίγη λάσπη)
[jʎ]
γι’λιγι’ λι
λιίγιλιακάδα (λίγη λιακάδα)
[jm]
γι’μ, γι’ μ
σαλάγι’μα (σαλάγημα), λιίγιμαρμηλάδα (λίγη μαρμελάδα)
[jn]
γι’ν, γι’ ν
έγινη (έγινε), γι’ναίκα (γυναίκα)
[jɲ]
γι’νιγι’ νι
πηλαγι’νιιοί (πελαγινοί), λιίγι’νιοιάζ’dη (λίγοι νοιάζονται)
[jŋ]
[jp]
γι’ π
κιυνιήγι πάπχιας (κυνήγι πάπιας)
[jr]
γι’ρ, γι’ ρ
πουδόγι’ρους (ποδόγυρος), γι’ρουφέρνου (γυροφέρνω)
[js]
γι’σ, γι’ σ
κιυνιήγι’σα (κυνήγησα)
[jt]
γι’τ, γι’ τ
ατρύγι’του (ατρύγητο)
[jf]
γι’ φ
λιίγιφάγανη πουλλά (λίγοι έφαγαν πολλά)
[jχ]
γι’ χ
λιίγιχαρά (λίγη χαρά)
[jç]
γι’ χι
λιίγιχιιουνιιάδης (λίγοι χιονιάδες)
[jg]
γιg
λιίγιgρίνιια (λίγη γκρίνια)
[jɟ]
γιgι
Να φύγι’, gιόσα! (Να φύγει, γκιόσα!)
[jb]
γιb
λιίγιbάμνια (λίγη μπάμια)
[jd]
γιd, γιd
λιίγιdουμάτα (λίγη ντομάτα)
[jʦ]
γιτσ, γιτσ
λιίγιτσατίλα (λίγη τσατίλα)
[jʣ]
γιτζ
λιίγιτζαναbητχιά (λίγη τζαναμπετιά)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Εφόσον υπάρχουν τύποι του ΣαμΙ στους οποίους ο φθόγγος [j] είναι ληκτικός, δυνητικά μπορούν να ακουστούν συμπλέγματα με οποιονδήποτε άλλον συμφωνικό φθόγγο που είναι αρκτικός. Τέτοιοι τύποι είναι π.χ. οι τύποι: λιίγι(λίγη, λίγοι), κιυνιήγι (κυνήγι), πνιίγι (πνίγει), φύγι (φύγει).